१. ऑक्सिजनचे उपयोग
ऑक्सिजन हा चव नसलेला वायू आहे. त्याला गंध किंवा रंग नाही. त्यात २२% हवा असते. हा वायू लोक श्वास घेण्यासाठी वापरत असलेल्या हवेचा एक भाग आहे. हा घटक मानवी शरीरात, सूर्यात, महासागरात आणि वातावरणात आढळतो. ऑक्सिजनशिवाय मानव जगू शकणार नाही. हा तारकीय जीवनचक्राचा देखील एक भाग आहे.
२. ऑक्सिजनचे सामान्य उपयोग
या वायूचा वापर विविध औद्योगिक रासायनिक अनुप्रयोगांमध्ये केला जातो. याचा वापर आम्ल, सल्फ्यूरिक आम्ल, नायट्रिक आम्ल आणि इतर संयुगे तयार करण्यासाठी केला जातो. त्याचा सर्वात प्रतिक्रियाशील प्रकार ओझोन O3 आहे. तो विविध रासायनिक अभिक्रियांमध्ये वापरला जातो. अवांछित संयुगांच्या अभिक्रिया दर आणि ऑक्सिडेशन वाढवणे हे उद्दिष्ट आहे. ब्लास्ट फर्नेसमध्ये स्टील आणि लोखंड बनवण्यासाठी गरम ऑक्सिजन हवा आवश्यक असते. काही खाण कंपन्या खडक नष्ट करण्यासाठी याचा वापर करतात.
३. उद्योगात वापर
उद्योग धातू कापण्यासाठी, वेल्डिंग करण्यासाठी आणि वितळविण्यासाठी या वायूचा वापर करतात. हा वायू ३००० सेल्सिअस आणि २८०० सेल्सिअस तापमान निर्माण करण्यास सक्षम आहे. ऑक्सि-हायड्रोजन आणि ऑक्सि-एसिटिलीन ब्लो टॉर्चसाठी हे आवश्यक आहे. एक सामान्य वेल्डिंग प्रक्रिया अशी असते: धातूचे भाग एकत्र आणले जातात. जंक्शन गरम करून ते वितळवण्यासाठी उच्च तापमानाच्या ज्वालाचा वापर केला जातो. टोके वितळली जातात आणि घट्ट होतात. धातूचे तुकडे करण्यासाठी, एक टोक लाल होईपर्यंत गरम केले जाते. लाल गरम घटक ऑक्सिडायझ होईपर्यंत ऑक्सिजनची पातळी वाढवली जाते. हे धातू मऊ करते जेणेकरून ते वेगळे करता येईल.
४. वातावरणातील ऑक्सिजन
औद्योगिक प्रक्रिया, जनरेटर आणि जहाजांमध्ये ऊर्जा निर्मितीसाठी या वायूची आवश्यकता असते. विमाने आणि कारमध्ये देखील याचा वापर केला जातो. द्रव ऑक्सिजन म्हणून, ते अंतराळयानाचे इंधन जाळते. यामुळे अवकाशात आवश्यक असलेला जोर निर्माण होतो. अंतराळवीरांच्या स्पेससूटमध्ये जवळजवळ शुद्ध ऑक्सिजन असतो.